به گزارش خبرگزاری حوزه، یکی از نهادهایی که می تواند در زمینه حجاب و عفاف، کارکرد مناسبی داشته باشد، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است که در این مطلب، به کارکرد این نهاد خواهیم پرداخت:

از جمله نهادهایی که می تواند کمک‌حال مقوله عفاف و حجاب در کشور باشد، صداوسیماست و یکی از پژوهشگران در مقاله ای با عنوان «رسانه ملی و بایسته های ترویج حجاب و عفاف» نقش سیما را اینگونه معرفی کرده است:

«برای برنامه ریزی بهتر در زمینه ترویج حجاب و عفاف، نخست باید کارکردهای تلویزیون در این زمینه مشخص شود. سیما در این زمینه می تواند کارکردهای مختلفی داشته باشد که عبارتند از:

الف: الگوآفرینی

یکی از کارکردهای مهم تلویزیون، طرح الگوهای شخصیتی یا ستاره سازی است.

برنامه های تلویزیونی به ویژه برنامه های نمایشی مانند فیلم یا سریال های تلویزیونی یا انیمیشن می توانند با طراحی شخصیت های جذاب به عنوان قهرمان فیلم، برای مخاطب الگوسازی کنند. قهرمان داستان کسی است که مخاطب، سیر داستان را از دریچه چشمان او می بیند و بیش از دیگر شخصیت ها در ذهن مخاطب می ماند؛ زیرا از نظر احساسی و فکری با او همراه می شود.

قهرمان داستان معمولا ویژگی های مثبت برجسته ای دارد که به همذات پنداری مخاطب با وی می انجامد و بدین ترتیب، مخاطب، خواسته یا ناخواسته، از رفتار، گفتار و پوشش وی تقلید می کند.

در زمینه حجاب و عفاف نیز شخصیت پردازی مناسب از شخصیت مثبت و باحجاب فیلم یا سریال می تواند برای مخاطب جذابیت ایجاد کند که در نهایت به همذات پنداری مخاطب با شخصیت مثبت بیانجامد و زمینه الگو آفرینی لازم را پدید آورد با کمترین تأثیر آن، محبوبیت حجاب در نظر مخاطب باشد. برعکس، بی توجهی به حجاب و عفاف در مورد شخصیت های جذاب و اثرگذار داستان می تواند الگویی نامناسب و ناهمگون با ارزش های دینی را به مخاطب القا کند.

ب: تجلیل یا تحقیر غیرمستقیم

برنامه ساز تلویزیون می تواند با شگردهای هنری و ارتباطی، به طور غیر مستقیم موجب تقویت یا تضعیف مسئله حجاب و عفاف شود. برای مثال، شخصیت پردازی نامناسب از بانوان با حجاب و عفیف و قرار دادن آنها در نقش های پایین دست جامعه یا نقش های منفی سبب تضعیف و تحقیر حجاب و عفاف می شود.

در مقابل، نشان دادن آنان در نقش های مثبت و والای اجتماعی و در قالب قهرمانان مثبت می تواند به طور ضمنی به تجلیل و تثبیت حجاب بیانجامد. لاابالی و منفی نشان دادن افراد بدحجاب نیز حس تنفر از بد حجابی را در مخاطب القا می کند. همچنین نمایش فیلم ها یا سریال هایی که بیشتر بازیگران زن آن پوشش چادر داشته باشند، ولی به صورت نامناسب طرح شود، زمینه های دل زدگی مخاطب از حجاب و تحقیر و تضعیف فرهنگ حجاب و عفاف را فراهم می کند.

ج: اطلاع رسانی و آموزش

اطلاع رسانی درباره یک موضوع و جنبه های مختلف آن و آگاه کردن افکار عمومی از دیگر کارکردهای سیماست.

این کارکرد بیش تر از طریق برنامه هایی چون اخبار، گفت وگوها، سخنرانی یا بحث های کارشناسی امکان پذیر است. در زمینه حجاب و عفاف، بخش خبری می تواند آخرین اخبار مربوط به حجاب زنان مسلمان، راهپیمایی ها و همایش ها را به آگاهی مخاطبان برساند. در بحث های کارشناسی یا گفت و گوها نیز می توان حدود و احکام شرعی حجاب و عفاف را با مستندات قرآن و روایی آموزش داد و فواید فرهنگ حجاب و عفاف و آثار زیانبار بی توجهی به آن را تبیین کرد.

از آنجا که اطلاع رسانی و آموزش صحیح یک مسئله، اولین قدم برای فرهنگ سازی درباره یک موضوع است، اهمیت این کارکرد سیما در عرصه حجاب دو چندان می شود.

د: جریان سازی

جریان سازی درباره یک موضوع از دیگر کارکردهای سیماست. جریان سازی در این جا به این معناست که سیما می تواند با بسیج مردم برای حمایت یا مخالفت با موضوعی، طرح نظرهای موافق و مخالف و رساندن خبرهای اعتراض به آن، نسبت به آن موضوع حساسیت اجتماعی ایجاد کند و افکار عمومی را متوجه آن سازد.

درباره حجاب و عفاف نیز سیما می تواند پس از طرح نظر مخالفان پوشش اسلامی، بحث را به کارشناسی بگذارد، به گونه ای که نظر همه مردم به این مسئله جلب و بحث حجاب به بحث روز تبدیل شود تا سرانجام بحث به صورت درست، به نتیجه مطلوب برسد.

و: معرفی و ترویج الگوهای مناسب

یکی دیگر از کارکردهای سیما، معرفی و ترویج الگوهای مناسب پوشش است.

سیما می تواند به کمک طراحان لباس و کارشناسان مختلف در حوزه مذهبی، جامعه شناسی و روانشناسی، الگوهای مناسب پوشش اسلامی و ملی را طراحی و آن را به شکل مستقیم یا غیر مستقیم ترویج کند.

برای مثال، تلویزیون می تواند الگوهای مناسبی از پوشش را آموزش دهد یا در برنامه های کارشناسی به شکل مشخص، الگوهای مناسب پوششی را به کارشناسی بگذارد. در کنار آن، بازیگران در فیلم ها و سریال های مختلف می توانند از شکل مناسب پوشش استفاده کنند تا مخاطبان به طور مستقیم و غیر مستقیم با این الگوهای مناسب آشنا شوند». [۱]